MongoDB ve NoSQL veritabanları

Günümüzde, bilgi teknolojilerindeki hızlı gelişmeler ve veri miktarındaki patlamalar, veritabanı sistemlerinin evrim geçirmesine neden oldu. Geleneksel SQL (Structured Query Language) tabanlı veritabanları, yıllarca iş dünyasının temelini oluşturdu. Ancak, büyük ölçekli, dağınık ve hızlı değişen veri setleriyle başa çıkma ihtiyacı, yeni bir veritabanı paradigmaya yol açtı: NoSQL.

#### NoSQL Nedir?

NoSQL, “Not Only SQL” ifadesinin kısaltmasıdır ve SQL tabanlı geleneksel veritabanlarına alternatif olarak ortaya çıkmış bir veritabanı yaklaşımını ifade eder. NoSQL veritabanları, yapılandırılmış veri modellerine bağlı kalmadan büyük ve karmaşık veri setlerini işleme yeteneği sunar. Bu, daha esnek ve ölçeklenebilir bir veritabanı çözümü sağlar.

#### MongoDB Nedir?

MongoDB, NoSQL veritabanları arasında öne çıkan bir doküman tabanlı veritabanı sistemidir. 2009 yılında 10gen tarafından geliştirilmeye başlanan MongoDB, JSON benzeri BSON formatındaki belgeleri kullanarak veriyi depolar. İşte MongoDB’in dikkate değer özellikleri:

##### 1. **Doküman Tabanlı Veri Modeli:**
MongoDB, JSON benzeri belgeleri kullanarak veriyi depolar. Bu belgeler, ilişkisel tablolara benzemeyen esnek bir veri yapısına olanak tanır.

“`json
{
“_id”: 1,
“name”: “John Doe”,
“age”: 30,
“address”: {
“city”: “New York”,
“street”: “123 Main St”
}
}
“`

##### 2. **Esnek Schema:**
İlişkisel veritabanlarından farklı olarak, MongoDB esnek bir şema yapısına sahiptir. Yeni alanlar eklemek veya mevcut alanları değiştirmek, veritabanı şemasını değiştirmeyi gerektirmez.

##### 3. **Yüksek Performans ve Ölçeklenebilirlik:**
MongoDB, büyük veri setlerini işlemek ve yüksek talepleri karşılamak için tasarlanmıştır. Yatay ölçeklenebilirlik, daha fazla sunucu ekleyerek performansın artırılmasını sağlar.

##### 4. **Indexing ve Query Desteği:**
MongoDB, hızlı sorgu performansı için indexleme yeteneklerine sahiptir. Ayrıca, karmaşık sorguları destekleyerek veriyi etkili bir şekilde çekebilir.

#### NoSQL Veritabanlarının Genel Avantajları:

1. **Esneklik ve Hızlı Geliştirme:**
NoSQL veritabanları, esnek şema yapısı ve dinamik belgelerle hızlı geliştirmeyi destekler.

2. **Büyük Veri İşleme:**
NoSQL, büyük veri setleriyle daha etkili bir şekilde başa çıkabilir ve yatay ölçeklenebilirlik sağlar.

3. **Çeşitli Veri Modelleri:**
İlişkisel olmayan çeşitli veri modelleri (doküman tabanlı, grafik tabanlı, anahtar-değer tabanlı) farklı kullanım senaryolarını destekler.

4. **Dağıtık Veritabanı Sistemleri:**
NoSQL veritabanları, dağıtık sistemlere kolaylıkla entegre olabilir ve büyük ölçekli uygulamalarda kullanılabilir.

MongoDB ve NoSQL veritabanları, modern uygulama geliştirme ihtiyaçlarına cevap veren, esnek, ölçeklenebilir ve performans odaklı bir yaklaşım sunar. Ancak, kullanılacak veritabanı türü, proje gereksinimlerine ve veri modeline bağlı olarak seçilmelidir. Her veritabanı türü, belirli bir kullanım senaryosuna en uygun olanı sunar ve geliştiricilerin ihtiyaçlarına göre seçilmelidir.

 

MongoDB ile ilgili temel konseptleri anlamak ve uygulamak için bazı eğitim amaçlı örnekler aşağıda verilmiştir.

### 1. MongoDB İçin Temel Bağlantı ve Veritabanı Oluşturma

MongoDB’ye bağlanmak ve basit bir veritabanı oluşturmak için Node.js kullanarak Mongoose kütüphanesini kullanabilirsiniz.

“`javascript
const mongoose = require(‘mongoose’);

// MongoDB’ye bağlanma
mongoose.connect(‘mongodb://localhost:27017/eCommerce’, { useNewUrlParser: true, useUnifiedTopology: true });

// Bağlantı başarılı olduğunda
mongoose.connection.on(‘connected’, () => {
console.log(‘MongoDB\’ye başarıyla bağlandı!’);
});

// Bağlantı hatası olduğunda
mongoose.connection.on(‘error’, (err) => {
console.error(‘MongoDB bağlantı hatası:’, err);
});
“`

Bu örnekte, `eCommerce` adında bir veritabanı oluşturuyoruz.

### 2. Şema (Schema) ve Model Oluşturma

Mongoose ile belirli bir koleksiyonun şemasını ve modelini tanımlayabiliriz. Örneğin, bir kullanıcı şeması oluşturalım:

“`javascript
const mongoose = require(‘mongoose’);

// Kullanıcı Şeması
const userSchema = new mongoose.Schema({
username: { type: String, required: true },
email: { type: String, required: true },
age: Number,
});

// Kullanıcı Modeli
const User = mongoose.model(‘User’, userSchema);

// Örnek bir kullanıcı oluşturma ve kaydetme
const newUser = new User({
username: ‘john_doe’,
email: ‘[email protected]’,
age: 25,
});

newUser.save((err, savedUser) => {
if (err) {
console.error(‘Kullanıcı kaydedilemedi:’, err);
} else {
console.log(‘Kullanıcı başarıyla kaydedildi:’, savedUser);
}
});
“`

### 3. Veri Ekleme ve Sorgulama

Oluşturduğumuz modeli kullanarak veri ekleyebilir ve sorgulayabiliriz:

“`javascript
// Kullanıcıları sorgulama
User.find({}, (err, users) => {
if (err) {
console.error(‘Kullanıcılar getirilemedi:’, err);
} else {
console.log(‘Tüm kullanıcılar:’, users);
}
});

// Belirli bir şartı sağlayan kullanıcıları sorgulama
User.find({ age: { $gte: 21 } }, (err, adults) => {
if (err) {
console.error(‘Yetişkin kullanıcılar getirilemedi:’, err);
} else {
console.log(‘Yetişkin kullanıcılar:’, adults);
}
});
“`

Bu örnekte, tüm kullanıcıları ve yaşı 21 ve üzerinde olan yetişkin kullanıcıları sorguluyoruz.

Bu temel örnekler, MongoDB ve Mongoose kullanarak veritabanı işlemlerini anlamak için başlangıç noktası olabilir. İlerledikçe, daha karmaşık sorgular, endeksleme, güncelleme ve silme işlemleri gibi konulara odaklanabilirsiniz.